در خبرها خیلی درباره مافیای مواد مخدر حرف زده میشود. میتوانید بگویید این مافیا دقیقا چه افرادی هستند؟
به گروههای مختلفی که در راستای جا به جایی مواد مخدر فعالیت میکنند، اصطلاحا مافیا میگویند. به عبارت دیگر منظور از مافیا تشکلهایی هستند که در زمینه قاچاق، ترانزیت و عرضه مواد مخدر فعالیت میکنند.
مثال میزنید؟
گروههای مختلفی هستند. مثلا ممکن است فردی برای انتقال مواد مخدر از مرز به تهران و توزیع آن سازماندهی کرده و جریانی مافیایی را تشکیل داده باشد.
رده بالاترین عضو مافیایی که تاکنون دستگیر شده چه شخصی بوده است؟
خیلیها بودهاند.
آخرین فردی که دستگیر شده که بوده است؟
تا آنجا که حضور ذهن دارم، شخصی به اسم کریم بود. اسامی این افراد را ما حفظ نمیکنیم. اما پروندههای آنها موجود است.
از فعالیتهای این شخص بیشتر میگویید.
شخصی بوده که هیچی نداشته و از طریق انتقال مواد مخدر توانسته املاک و خودروهای زیادی بخرد. در واقع این شخص با تبدیل درآمدهای نامشروعاش به ملک و خودرو پولشویی میکرده است.
گفته میشود که اعضای اصلی مافیای مواد مخدر هیچ وقت به دام نمیافتند. یا برخی از آنها در ایران زندگی نمیکنند، این ادعاها درست است؟
خریدار موادی که از طریق ایران به اروپا منتقل میشود، در ایران زندگی نمیکند. البته ممکن است یک ایرانی باشد که در اروپا این کارها را انجام میدهد. برای نمونه در افغانستان تولیدکنندگان مواد مخدر برای خود فروشندگانی دارند و از طریق برخی افراد مواد خود را به داخل ایران و در نهایت به اروپا انتقال میدهند. به این شکل که بعد از انتقال به ایران از طریق یک رابط مواد به ترکیه قاچاق میشود، سپس به بلغارستان ارسال و در نهایت به کشوری مثل انگلستان فرستاده میشود.
به نظر میرسد برخی افراد در دستگاههای دولتی از مافیای مواد مخدر حمایت میکنند؟
خیر. خدا را شکر در سیستم ما افراد اعتقاداتی دارند. اولا مواد مخدر در فرهنگ ما قبح شدیدی دارد. به همین دلیل شخصی که مواد مخدر مصرف میکند از خانواده طرد میشود. اما میتوان گفت بزرگترین مافیایی که وجود دارد، بانکهای اروپایی هستند.
چرا بانکهای اروپایی؟
چون انتقال پول از کشورهای اروپایی به فروشندگان افغانستانی از طریق چرخه بانکی اروپا صورت میگیرد.
اما برخی ادعا میکنند که خرید مواد مخدر به شکل نقدی انجام میشود؟
نه به این شکل نیست. تعدادی صرافی انتقال پول را انجام میدهند و از این طریق پول وارد چرخه مالی اروپا میشود. این درحالی است که آنها از ما به خاطر اف ای تی اف ایراد میگیرند. اما روی فعالیتهای بانکی خودشان نظارتی انجام نمیشود.
ارزش افزوده مواد مخدر وقتی به اروپا میرسد، چند برابر میشود و سوال اینجاست که محل گردش مالی این پول کجاست؟ نیروهای غربی به افغانستان رفتند تا با مواد مخدر مبارزه کنند، اما چرا مبارزه نکردند؟ میزان تولید تریاک در سال 2001 حدود 185 تن بود. اما سال گذشته این میزان به حدود 6200 تن رسید. باید گفت در چند سالی که غربیها در افغانستان بودند تولید تریاک به 10هزار تن نیز رسید.
این درحالی است که در کشورمان در راه مبارزه با مواد مخدر 4000 نفر شهید و 12هزار نفر جانباز شدهاند. این نشان میدهد که نظام پای کار مبارزه با مواد مخدر ایستاده است.
اما با این همه هزینهای که ما برای مبارزه با مواد مخدر میکنیم، چرا نتوانستهایم به طور کامل آن را کنترل کنیم؟
مسائل زیادی در این بین نقش دارد. برای نمونه ارزش افزوده بالای مواد مخدر مسیر خود را به هر طریقی باز میکند. علاوه بر این مبارزه با مافیای مواد مخدر آسان نیست. ما حدود 2000 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان و پاکستان داریم. این درحالی است که به صورت یک طرفه این مرزها را کنترل میکنیم. به این شکل بالاخره در برخی نقاط خلاهایی ایجاد میشود. خلاهایی که رفع آنها در گرو اعتبارات کلان است. برای نمونه هر سال بجز حقوق پرسنل بیش از 1500 میلیارد تومان در مرزها برای نگهداری از تجهیزات مرزی هزینه میشود. البته بخشی از این اعتبارات تامین شده و برای تامین بخشی دیگر از آن نیز طرح و برنامههایی در دست اجراست.
علاوه بر این وقتی ما مرز خشکی را کاملا پوشش بدهیم، قاچاقچیان از طریق دریا اقدام به جا به جایی مواد مخدر میکنند. کنترل دریا از گواتر تا اروندرود به منابع زیادی نیاز دارد.این درحالی است که اروپاییها بجای اینکه برای مبارزه با مواد مخدر کمک کنند، ما را تحریم میکنند در نتیجه نمیگذارند برای مبارزه با مافیای مواد مخدر روی دریا ناوچه بخریم.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد